Dekade-lange stryd oor Wonderboom-Suid onwettige strukture duur voort
Die eienaar van die eiendom sê dat hy nooit beplan het dat dit so moes uitdraai nie.
Inwoners in 12de Laan in Wonderboom-Suid se geduld is op aangesien die meer as ’n dekade-lange stryd geen einde in sig het nie.
Sedert 2013 is inwoners bekommerd aangesien ’n eiendom langs die spruit in ’n nagmerrie ontaard het wat volgens hulle hul veiligheid, gesondheid, eiendomswaardes en welstand beïnvloed het.
Die eienaars van die gewraakte eiendom sê dat die toestande van die terrein nie beplan is nie, aangesien hulle teëspoed ervaar.
Cecile Kraukamp en haar bure wat mekaar al amper 30 jaar ken, het aan Rekord gesê dat hulle, toe dit 12 jaar gelede begin het, gepoog het om die huiseienaars te help terwyl hulle voor moeilike tye te staan gekom het.
“Toe [die eienaars] hul werk verloor het, het ons hulle eers gehelp. Ons het ’n verlengingskabel oor die muur gesit omdat hulle krag afgesny is.
“Maar toe begin hulle te veel van die krag gebruik, en ons het self begin sukkel, so ons moes dit stop.”
Die huiseienaars het toe besluit om ’n Wendy-huis op te rig om huurinkomste in te bring.
Kraukamp sê dit het uiteindelik tot 12 Wendy-huise gestyg, terwyl die hoofhuis verdeel is om meer huurders in te sluit.
“Hulle maak oop vure, en soms kan ons nie asemhaal nie as gevolg van die rook,” sê sy.
Die bure sê daar is gereelde steurnisse, van gevegte tot misdade, en selfs vermoedelike dwelmgebruik.
Sedert hulle begin het om die probleem onder die metro se aandag te bring, beweer die bure dat daar spykers in hul opritte gegooi is en ’n toename in klein misdade plaasgevind het.
Wyksraadslid Elma Nel sê die probleem is ’n lang uitgerekte saak.
Sy sê dat dit nie die enigste terrein in die omgewing is wat ’n probleem is nie, aangesien ’n ander perseel in 12de Laan as ’n krotboerdery-terrein geïdentifiseer is.
Rekord beplan om die tweede perseel te besoek.
In ’n 2015-saak wat voor die landdroshof gebring is, het Tshwane regshulp teen die huiseienaars gevra vir die onwettige oprigting van ongemagtigde strukture.
Die metro het ’n hofbevel verkry om die onwettige geboue te sloop, toekomstige bouwerk sonder goedkeuring te verhoed en die eienaars vir regskoste aanspreeklik te hou.
Ten spyte van kennisgewings van die metro, het die eienaars voortgegaan om plakkershutte en Wendy-huise te bou sonder behoorlike sanitasie of voldoening aan die Wet op Nasionale Bouregulasies en Boustandaarde.
Die eienaars het nie die hofsaak teengestaan nie, maar ’n groep van 14 huurders wat op die eiendom woon, het die metro se optrede betwis en aangevoer dat hulle wettige huurders met geldige huurooreenkomste is.
Die huurders het Artikel 26(3) van die Grondwet en die Wet op die Voorkoming van Onwettige Uitsetting (PIE) aangehaal en beweer dat hulle nie sonder ’n hofbevel uitgesit of hul huise afgebreek kan word nie. Hulle het ook die gebrek aan alternatiewe verblyf aangehaal.
Die hof het in September 2023 erken dat die huurders wettige bewoners is, maar het beslis dat die strukture onwettig is.
Dit het bevind dat die metro sy verpligtinge nagekom het en dat die huurders, saam met die huiseienaars, versuim het om die onwettige situasie oor die jare aan te spreek.
Die hof het ’n interdik uitgereik wat die eienaars verhinder om verdere strukture te bou en die metro gemagtig om die onwettige geboue na 90 dae te sloop.
Die eienaars is ook beveel om die regskoste van die verrigtinge te dek.
Rekord het met Nico Olckers, wat die eiendom saam met sy suster besit, gesels, wat verduidelik het dat die perseel al 15 jaar nie krag het nie.
Olckers woon steeds op die perseel in die hoofgebou.
“Aan die einde van die dag help ek mense hier. Mense wat haweloos was, wat nie kan teruggaan na hul familie toe nie.”
Hy sê dat hy jare gelede sy werk verloor het met geen uitkoms nie, daarom het hy die huise begin bou. Toe hy begin het, het sommige organisasies vir hom gesê dat hulle belangstel om ’n program by die terrein vir te begin, maar dat die plan nie uitgewerk het nie.
“Die hoofkwessie is my uitstaande rekeninge, ek het al 15 jaar lank nie krag hier nie.”
Hy sê dat hy probeer het om sy situasie aan sy bure te verduidelik.
Hy het die bewering dat daar 30 huurders op die perseel was, weerlê en sê daar was slegs 14 in die Wendy-huise in wat vroeër die agtertuin was, en nege ander binne die hoofhuis.
As antwoord oor die klein misdade en dwelmbewerings, het hy aan Rekord gesê dat as daar dwelms is dat dit vir persoonlike gebruik is, en die polisie genooi om die eiendom te inspekteer.
“Ek het met ’n ontwikkelaar vergader om te sien hoe ons dit kan uitsorteer. Dit is in die pyplyn,” sê Olckers. “Van daar af hoop ek dit sal beter word.
“Ek verstaan hoe dit lyk, dit het met verloop van tyd so gebeur. Dit was nie beplan nie.”
Hy sê dat daar verskeie kerke en gemeenskapslede is wat hulle oor die jare bygestaan het, waarvoor hy dankbaar is.
Het jy dalk meer inligting rakende dié storie?
Stuur gerus vir ons ‘n epos na bennittb@rekord.co.za of skakel ons by 083-625-4114.
Vir jou daaglikse gratis gemeenskapsnuus, besoek Rekord se webwerf: Rekord
Besoek ook ons Facebook, Twitter en Instagram blaaie.
