Vrystaatse munisipaliteite dop leefbaarheidstoets – Solidariteit
Munisipale bestuur, dienslewering en leefbaarheid in die Vrystaat is maar bra treurig. Daarby is misdaad, veral geweldmisdaad, buite beheer en is die gehalte van drinkwater in die algemeen swak. Dít is die bevindinge van die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI) se Leefbaarheidsmonitor vir die Vrystaat wat vandag bekendgestel is. Volgens dr. Eugene Brink, senior navorser by die …
Munisipale bestuur, dienslewering en leefbaarheid in die Vrystaat is maar bra treurig. Daarby is misdaad, veral geweldmisdaad, buite beheer en is die gehalte van drinkwater in die algemeen swak. Dít is die bevindinge van die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI) se Leefbaarheidsmonitor vir die Vrystaat wat vandag bekendgestel is.
Volgens dr. Eugene Brink, senior navorser by die SNI, het slegs 4 uit die 20 munisipaliteite in die Vrystaat ʼn punt van 5 of meer uit 10 vir hul leefbaarheid ontvang. Die Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit (Bloemfontein) en Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit (Sasolburg) het die beste leefbaarheidstelling, naamlik 6½ uit 10, ontvang. Brink sê munisipaliteite in die Vrystaat het ʼn gemiddelde punt van 3 uit 10 vir leefbaarheid ontvang.
“Sommige munisipaliteite het lae tellings verwerf ten spyte daarvan dat hulle goed tot uitnemend op sekere gebiede gevaar het. Hulle het egter so power op sekere ander gebiede gevaar dat dit hul algehele telling afgebring het.
“Indien die munisipaliteite se rade strategies ingryp, kan hulle hul leefbaarheidstellings aansienlik verhoog. Sommige sukkel egter met strukturele uitdagings soos lae skolingsvlakke en nypende armoede wat nie gou gaan verdwyn nie,” sê Brink.
Die Vrystaatse Leefbaarheidsmonitor is die sesde aflewering in ’n reeks. Vorige provinsies wat gemeet is, sluit in Gauteng, Noordwes, die Wes-Kaap, Mpumalanga en Limpopo. Die Wes-Kaap, waarvan nie een munisipaliteit ʼn telling van minder as 5 uit 10 behaal het nie, is tot dusver die enigste provinsie wat relatief goed gevaar het wat leefbaarheid betref.
Die onderskeie munisipaliteite se leefbaarheidstellings:
| Munisipaliteit | Punt uit 10 |
| Mangaung Metropolitaanse Munisipaliteit (Bloemfontein) | 6½ ui 10 |
| Mafube Plaaslike Munisipaliteit (Frankfort) | 2 uit 10 10 |
| Metsimaholo Plaaslike Munisipaliteit (Sasolburg) | 6½ uit 10 |
| Moqhaka Plaaslike Munisipaliteit (Kroonstad) | 4½ uit 10 |
| Ngwathe Plaaslike Munisipaliteit (Parys) | 3 uit 10 |
| Masilonyana Plaaslike Munisipaliteit (Theunissen) | 1 uit 10 |
| Matjhabeng Plaaslike Munisipaliteit (Welkom) | 5 uit 10 |
| Nala Plaaslike Munisipaliteit (Bothaville) | 1½ uit 10 |
| Tokologo Plaaslike Munisipaliteit (Dealesville) | 1 uit 10 |
| Tswelopele Plaaslike Munisipaliteit (Hoopstad) | 4 uit 10 |
| Dihlabeng Plaaslike Munisipaliteit (Bethlehem) | 5 uit 10 |
| Maluti-a-Phofung Plaaslike Munisipaliteit (Harrismith) | 4 uit 10 |
| Mantsopa Plaaslike Munisipaliteit (Ladybrand) | 3 uit 10 |
| Nketoana Plaaslike Munisipaliteit (Reitz) | 2 uit 10 |
| Phumelela Plaaslike Munisipaliteit (Vrede) | 2 uit 10 |
| Setsoto Plaaslike Munisipaliteit (Senekal) | 1½ uit 10 |
| Kopanong Plaaslike Munisipaliteit (Trompsburg) | 2 uit 10 |
| Letsemeng Plaaslike Munisipaliteit (Petrusburg) | 1½ uit 10 |
| Mohokare Plaaslike Munisipaliteit (Zastron) | 2 uit 10 |
| Naledi Plaaslike Munisipaliteit (Wepener) | 3½ uit 10 |
Volgens Brink is die doel van die monitor om die leefbaarheid van die provinsie op munisipale vlak te meet. Leefbaarheid word aan die hand van ʼn stel sleutelaanwysers, met subaanwysers wat daaronder ressorteer, ontleed. Die monitor vorm deel van Solidariteit se verbintenis om belastingbetalers van die nodige inligting oor hoe hul belastinggeld aangewend word, te voorsien. Die vakbond speel veral deur navorsing ʼn waghondrol om die besteding van werkers se belastinggeld te monitor. Klik hier om die volledige verslag te sien.
