Belastingbetalers moet hard praat
Verskeie faktore soos die optimistiese begroting, verminderde waardasies, diefstalle, foutiewe lesings en verliese van krag en water het bygedra tot die negatiewe syfers. Invordering op belasting was in die afgelope boekjaar uiters swak.
Tinus Ras, DA-raadslid, Bela-Bela, skryf:
Die munisipale boekjaar verstryk einde Junie en ek wil graag terugvoer gee oor ons geldsake en ook klem lê op swak dienslewering.
Die enigste goeie nuus is dat dit beter in ons dorp gaan as in baie ander dorpe in die provinsie, maar dit is nie ’n troos nie, want ons munisipale dienslewering laat veel te wense oor.
Die munisipaliteit het einde Junie reeds ongeveer R60 miljoen aan plekke soos Eskom, Magalies Water, die departement van vervoer en ander skuldeisers geskuld. Dit sluit nie die bedrag van ongeveer R84 miljoen in wat aan Dikala Plant Hire verskuldig is nie. Dié bedrag spruit uit ’n vlootkontrak wat deur die munisipaliteit gekanselleer is en ’n daaropvolgende hofsaak wat die munisipaliteit met koste verloor het.
Daar is reeds ooreengekom dat die munisipaliteit R25 miljoen oor die volgende vyf jaar aan die maatskappy terugbetaal. Dit is ondenkbaar dat die munisipaliteit by dié ooreenkoms sal kan hou.
Die dorp se gemiddelde inkomste was 16% laer as die verwagte inkomste op die begroting (ongeveer R67 miljoen).
Agterstallige betalings op krag het 20% en agterstallige belasting 18% van die tekort opgemaak. Verskeie faktore soos die optimistiese begroting, verminderde waardasies, diefstalle, foutiewe lesings en verliese van krag en water het bygedra tot die negatiewe syfers.
Invordering op belasting was in die afgelope boekjaar uiters swak. Die uitstaande skuld wat deur die munisipaliteit gedra moet word het gestyg na ongeveer R197 miljoen.
Ek skryf die groot bedrag toe aan bewerings dat sekere ANC-raadslede die publiek tydens die algemene verkiesing “gerus gestel het” dat hulle nie nodig het om vir krag te betaal nie. Sover my kennis strek is daar in die afgelope vyf jaar, ten spyte van groot druk van die DA, geen dagvaardings uitgereik nie.
Die munisipaliteit se vrugtelose uitgawes beloop miljoene. Daar word reusebedrae aan rente gehef op onbetaalde en agterstallige rekeninge. Die skamele 0,7% van die begroting wat op instandhouding bestee is, terwyl die voorgeskrewe minimum 8% is, is sorgwekkend.
Geld vir instandhouding is aangewend om bedryfs- uitgawes soos salarisse, krag en water te dek. Toesig, beheer en kontrole oor amptenare is baie swak.
Die permanente personeelkorps bestaan uit 374 amptenare en die tydelike personeel uit 96 werkers. Daar is 17 raadslede en 87 lede van die onderskeie wykskomitees. Dit sluit drie beamptes in wat al vir twee jaar geskors is en steeds betaling ontvang.
Nog geen dissiplinêre stappe is teen hulle geneem nie. Die toestand van die paaie, straatligte, waterlekke, kragonderbrekings (veral in die Noodhulp- en Roodepoort-omgewing), parke, straatname en vullisverwydering is swak. Ek ontvang minstens 200 klagtes per maand van ontevrede inwoners.
Die verkeersafdeling se swak diens is ’n groot bron van frustrasie en kommer. Die aansoek en uitreiking van lisensies is ’n nagmerrie. Die afwesigheid van toppersoneel word ook bevraagteken. Die inkomste uit boetes is onderverhaal met 97% en dié syfer help nie om die munisipaliteit se geldsake gesond te hou nie.
Die onwettige grondgrype in die munisipale gebied het toegeneem. Die wetlike vereistes van bouregulasies wat ook vir sinkstrukture geld, word nie toegepas nie.
Daar is talle bewerings dat individue grond vir hul eie sakke verkoop, maar die bewyse hiervoor is skraps.
Die munisipaliteit dwing nie regulasies af nie en sê herhaaldelik dat hulle nie verantwoordelik is vir strukture wat op privaat grond opgerig word nie. Dit is onsin. Hulle weier bloot om alternatiewe grond beskikbaar te stel.
Dit het nou tyd geword dat sakelui en inwoners hul stemme dik maak. Dit is binne ons mag, want wyk 1 se inwoners dra meer as 70% van die munisipaliteit se inkomste by. Die gedagte is nie om optogte en sanksies te reël nie, maar as dit die enigste uitweg is, sal dit ’n logiese stap wees om te neem.
